اصطلاح “سرور” در دنیای اینترنت به یکی از مفاهیم کلیدی تبدیل شده است که بدون آن، فعالیت اکثر سرویسها و وبسایتها غیرممکن به نظر میرسد. سرور میتواند به طور ساده به عنوان “قلب تپنده” اینترنت توصیف شود؛ یک مرکز که اطلاعات را دریافت، ذخیره و به درخواست کاربران ارسال میکند. اما وظایف و اهمیت آن به این سادگی محدود نمیشود. در واقع، سرورها بستر اصلی برای ارائه خدمات مختلف از طریق اینترنت محسوب میشوند. از جمله این خدمات میتوان به ارسال و دریافت ایمیل، راه اندازی وبسایتها، ارائه برنامههای نرمافزاری آنلاین، ذخیرهسازی دادهها در ابر و … اشاره کرد. در این مقاله، ما به بررسی عمیقتر و جامعتری از مفهوم سرور و نقش آن در فرایندهای اینترنتی میپردازیم.
سرور چیست؟
در این قسمت به زبان روزمره و آمیانه معنی سرور را تجزیه و تحلیل میکنیم. سرور یا گیرنده دیجیتالی همانند کتابخانه اینترنتی است. قشنگ همانطور که کتابدار یک کتابخانه، کتابها را برای دسترسی مخاطبان سازماندهی و ذخیره میکند، سرور نیز به همین شکل اطلاعات اینترنتی را برای دسترسی دستگاههای شما، مدیریت و ذخیره میکند.
با خود این مسئله را تصور کنید که به یک کتابخانه میروید و به دنبال کتاب ویژهای میگردید، فرد کتابدار با آگاهی از محل قرارگیری کتابها و فهرست آنها، کتاب را برای شما یافت میکند. به درخواستهای دیجیتالی شما یک سرور پاسخ میدهد، چه پخش ویدئو، ارسال ایمیل یا بارگذاری یک صفحه وب باشد.
همانطور که گفتیم سرور یک کامپیوتر قدرتمند و عالی بوده و به شکلی طراحی شده که سریع و در دسترس و قابل اعتماد است. پس میتواند به طور خودکار به چندین دستگاه یا کاربر به صورت همزمان سرویس دهی کند. سرورها انواع گوناگون محتوا مانند اسناد، ویدئوها، صفحات وب و موارد دیگر را ارائه و ذخیره کرده و آن را به قسمتی از تجربیات آنلاین شما تبدیل میکند.
وظایف سرورها
درادامه برخی از وظایف مهم سرورها را برای شما ذکر میکنیم.
ذخیرهسازی دادهها
ذخیره سازی دادهها و اطلاعات یکی از مهمترین و اصلیترین وظایف سرورها است. این داده شامل اطلاعات شرکتی، اطلاعات کاربران، فایلها، دادهها، محتوای وب است. گیرندهها انواع روشهای ذخیره سازی مجازی و فیزیکی را برای این مورد بکار میبرند.
پردازش دادهها
سرورها پردازش دادههای ورودی به خصوص محاسبات پیچیده را پردازش میکنند. این پردازشها شامل تجزیه و تحلیل داده، محاسبات علمی، وظایف شبکه، اجرای برنامههای کاربردی و… است.
ارتباطات شبکه
نقطه اصلی شبکهها سرورها هستند و ارتباطات بین کاربران و دستگاهها را میسر میکنند. این موارد شامل پشتیبانی از خدمات شبکه، مسیریابی پیامها و ایجاد ارتباط امن بین کاربرهای متفاوت است.
خدمات وب و برنامهها
سرورها به ارائه خدمات وب و برنامههای متفاوت، بر روی اینترنت میپردازند که شامل مواردی مانند پایگاه دادهها، وب سرورها، سرورهای ایمیل و تعدادی از خدمات مختلف است.
اهمیت وجود سرورها
نداشتن سرور کافی در محیط فناوری ارتباطات و اطلاعات میتواند عواقب بد و جدی به همراه داشته باشد. در ادامه با برخی از اتفاقات ناخوشایند که ممکن است بهوجود بیاید اشاره میشود:
- قطعی خدمات
تعداد بالایی از خدمات مدرن در دنیایی دیجیتال، از برنامههای آنلاین وب سایتها، ایمیل و برنامههای شبکه بر سرورها میزبانی میشود. نداشتن دسترسی به این سرورها میتواند به توقف فعالیتهای مختلف وقطعی خدمات مختلف منجر میشود.
- آسیب به امنیت دادهها
سرورها اکثرا برای ذخیره سازی دادههای مهم و حساس بکار گرفته میشود. نداشتن دسترسی کافی به سرورها، داشتن ضعیفترین امنیت سرورها میتواند به تهدید امینت دادهها و رخ دادن نفوذهای سایبری منجر شود.
- ایجاد اختلال در کارهای روزمره
سرورها برای بیشتر شرکتها و سازمانها نقش بسیار اساسی در مدیریت دادهها و فرایندهای کاری دارند. اگر سرورها به خوبی عمل نکنند، باعث تداخل در مدیریت اطلاعات و کارهای روزمره میشوند و تاثیرات بسیار مهمی بر روی عملکرد و تصمیمگیری شرکتها دارند.
- تاثیرات اقتصادی
اثرات عدم دسترسی به سرورها میتواند به اقتصادها و شرکتها به صورت کلی ضرر بسیار بزرگی وارد کند. این مسئله شامل از دست رفتن معاملات و سود اقتصادی گوناگون میشود.
- توقف کسبوکارها
عدم دسترسی به سرورها در بیشتر صنایع باعث توقف کامل کسبوکارها میشود. به عنوان نمونه، در قسمتهای مالی، سلامت، تجارت الکترونیک، عدم دسترسی به سرورها میتواند تاثیر بسیار مهمی بر کسبوکارها و اقتصاد داشته باشد.
- ارتقا پذیری و توسعه دشوار
سرورها به مدیران سیستم و توسعهکنندگان، امکان توسعه و ارتقا خدمات و برنامهها را فراهم میکنند. نبود سرورها امکان دارد فرایند توسعه را بسیار سختتر کند.
همانطور که گفتیم، سرورها نقش بسیار اساسی در جلوگیری از قطعی خدمات، پشتیبانی از توسعه فناوری اطلاعات، حفاظت از امنیت دادهها دارند.
مزایای سرورها
در ادامه برخی از مزایای سرورها را برای شما نام برده و توضیح میدهیم.
- قدرت وکارایی
سرورها از تجهیزات پر قدرت تشکیل شده و دارای منابع بیشتری است که میتواند اجرای خدمات پربار و برنامهها را مقدور سازد.
- امنیت
برای حفاظت از اطلاعات و دادههای حساس از سرورها و تکنولوژیهای امنیتی استفاده میکنند.
- پایداری
سرورها اغلب برای کارکرد پایدار و مداوم بهره برداری میشوند. این پایداری بسیار مهمی برای اعتماد کاربران از دسترسی به خدمات بهصورت 24/7 است.
- مقیاس پذیری
سرورها با افزایش نیازها به راحتی میتوانند بازدهی بیشتر و پیشرفت چشم گیری داشته باشند. سرورها دارای قابلیت مقیاس پذیری هستند.
- مدیریت مرکزی
سرورها به مدیران سیستم اجازه کنترل منابع و خدمات و مدیریت مرکزی را میدهند.
- پشتیبانی فنی
تعداد بالایی از شرکتها وتیمهای پشتیبانی فنی برای اجرای خدمات سرورها و مانیتورنیگ آنها را فراهم میکنند.
- استفاده مشترک منابع
سرورها اجازه استفاده مشترک منابع را برای تعداد بالایی از کاربران یا برنامهها فراهم میکنند که به صرفه جویی و بهره وری در هزینهها کمک میکند.
معرفی انواع سرور و کاربرد آنها
سرورها انواع مختلفی دارند که هر کدام کاربرد و وظیفه ویژه خود را دارند. اما در این بخش تعدادی از بهترینها را برای شما نام برده و توضیح مختصری خواهیم داد.
میزبان وب سایتها، این سرورها هستند. وب سرور زمان نوشتن آدرس صفحات وب، صفحه مربوط را به مرورگر شما تحویل میدهند. معروف ترین و بهترین سرور ها سرورApacheوnginx هستند.
سرور اختصاصی چیست
این نوع سرورها را به شکل کتابداران خصوصی در نظر بگیرید. سرورهای اختصاصی برای اپلیکیشنهای پر بازدید و وب سایتها مناسب هستند. شما میتوانید کنترل کامل این کامپیوترحرفه ای را به دست بگیرید وانواع سرویس را در آن ارائه دهید.
سرور ابری
سرورهای ابری شبیه به یک کتابخانه مجازی با فضای قفسه بینهایت هستند. یا میتوان گفت سرور ابری یک رایانه مجازی بزرگ است که از متصل شدن تعداد زیادی سرور ساخته میشود. سرور ابری یکی از بهترین و معروفترین سرورها است که پردازش دادهها و خدمات حرفهای میزبانی را به کسب وکارهای مختلف ارائه میدهند.
سرور ماینینگ
سرورماینینگ کریپتو یک سرور حرفهای بوده که برای کسب پاداش وتایید تراکنشهای رمراز طراحی شده است. به طور معمول این سرویسها اغلب از مادربرد، پردازندههای گرافیتی قدرتمند، خنک کننده و نرم افزاراستخراج تشکیل شده اند. ماینرها میتوانند بهصورت جداگانه کار کنند تا برای کسب پاداش شانس بیشتری داشته باشند.
سرور میکروتیک
شرکت میکروتیک یک شرکت حرفهای در لتونی است که برای کسب پاداش و تایید تراکنشهای رمزاز یا همان ماکتینگ طراحی شده است. معمولا این سرویسها از پردازندههای قدرتمند گرافیکی، خنک کننده، مادربرد و نرم افزار استخراج شدهاند. به دلیل ماهیت منابع فشردهای که سرور ماینیگ دارد، برای کارکرد تاثیرگزار به خنک کننده و قدرت قابل توجهی نیازمند هستند. ماینرها میتوانند به استخرها بپیوندند و به طور جداگانه کارکنند تا شانس خود را برای گرفتن پاداش افزایش دهند.
انواع دیگر سرور ازنظرکاربرد
دسته بندی مختلف سرورها بسته به کاربرد؛ محل نگهداری سرور، سیستم عامل، نوع ارائه خدمات وموارد زیاد دیگر،میتواند بسیار وسیع باشد. بعضی ازپرکاربردترین و متنوع ترین سرورها را در بخش بالا نام برده و توضیح دادیم. نوع دیگرسرور را میتوانیم به میل سرور اشاره کنیم که به دریافت ایمیل سازمانی و مدیریت ارسال کار دارد. میل سرور میتواند یک سرور مجازی یا فیزیکی خوب باشد. که با نصب برنامه ویژه و مخصوص به سرور ایمیل تبدیل شده است. سرور بورس هم یکی دیگر از سرورها است و ویژگی ویژهای ندارد و معمولا یک سرور مجازی است که برای معامله در بازارهای مالی است. سرور دیتابیس نوع دیگری از سرورها است که برای مدیریت اختصاصی پایگاههای دادهها است.
تفاوت سرورها با کامپیوترهای معمولی
سرورهای پیشرفته از ابعاد مختلفی با کامپیوترهای معمولی و خانگی تفاوت دارند. به طور کلی بعضی از این تفاوتها به صورت زیر میتوان بیان کرد:
- برای سرورها، سخت افزارهای استفاده میشوند که با سیستمهای خانگی تفاوتهای بسیار زیادی دارند.
- سرورها در 24 ساعت شبانهروز در دسترس و کاملا روشن هستند.
- سرورها به وسایل کنترلی از جمله کیبورد، موس و … نیاز ندارند.
- برای حفظ امنیت سرورها، سرورها را در محلهای به اسم دیتاسنتر نگهداری میکنند.
- اغلب در دیتاسنترها گروههای ویژهای برای مدیریت سرورها مستقر هستند تا در صورت بروز مشکل، آن را به آسانی و با سرعت برطرف کنند.
- اغلب سرورها در مکانهای ویژهای به اسم رک نگهداری میشوند.
- تعدادی از این رکها در قفسههای به اسم کیج قرار میگیرند.
سیستم عاملهای سرور
نوع سیستم عامل ونرم افزار مورد استفاده در سرورها میتواند گوناگون باشد. انتخاب نوع نرم افزارها و سیستم عاملهایی که بر روی سرورها نصب شدهاند به نیازها و هدفهای متفاوت مدیرهای سایتها و کسبوکارها بستگی دارد. نرمافزارها و سیستمعاملهایی که استفاده ازآنها در سرورها آسان تر و راحت تر است شامل موارد زیر است.
- سیستم عامل لینوکس: همهی برنامههای لینوکس قابلیت نصب روی سرورها را دارند و خرید هاست لینوکس ایران بسیار آسان و راحت است.
- سیستم عامل ویندوز: همهی مدلهای ویندوزاز قابلیت نصب بر روی سرورها پشتیبانی میکنند. خرید هاست ویندوز آلمان و خرید هاست ویندوز ایران بسیار مقرون بهصرفه است.
- نرم افزارهای مجازی ساز: در بعضی از سرورها از نرم افزارهای مجازی ساز استفاده میشود و خرید سرور مجازی را ثبت میکنند.
سخن پایانی
سرورها سیستمهای بسیار قدرتمندی هستند که برای هدفهای گوناگون و سرویسدهی به دیگر سیستمها ساخته شدهاند. این نوع سیستمها باید بتوانند تعداد بسیار زیادی از درخواستهای کاربران بر بستر اینترنت را پاسخ دهند. پس خرید سرور مجازی برای نرم افزار، سایت و … امر بسیار اساسی است که میتواند تاثیر بسیار زیاد و مستقیمی بر روی کسبوکار شما بگذارد.